Hoe krijg je het voor elkaar? Marja Versantvoort (projectleider Samen hbo Verpleegkunde) ontvangt regelmatig de vraag hoe ze in 2,5 jaar een community heeft opgebouwd waar verpleegkundedocenten honderden digitale lessen maken, delen, beoordelen en gebruiken.

In het vorige artikel vertelde ze hoe het initiatief voor de themapagina hbo Verpleegkunde begon, hoe het nu gaat en wat de toekomstplannen zijn. In dit artikel onthullen we de 8 factoren die bepalend zijn gebleken voor het succes van de themapagina hbo Verpleegkunde.

1. Overheidssubsidie

Vanaf het begin subsidieert de overheid de projecten die Marja begeleid. Het begon met Boegbeeldproject OER hbo Verpleegkunde. Ook voor het huidige project Samen hbo Verpleegkunde ontvangt ze financiële steun via SURF van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW).

Logisch eigenlijk. Als hetzelfde ministerie ernaar streeft dat het hoger onderwijs in 2025 grotendeels gebruik maakt van open digitaal lesmateriaal.

2. Samenwerkende opleidingsinstituten

Alle Hogescholen in Nederland die de bachelor Verpleegkunde aanbieden, nemen actief deel aan het project Samen hbo Verpleegkunde. Elk lid van de projectgroep vertegenwoordigt het opleidingsinstituut waar hij of zij werkt. Hieronder lees je meer over de rolverdeling.

3. Curriculumexperts en community-ambassadeurs

Iedere Hogeschool wordt vertegenwoordigd door 2 projectleden: een curriculumexpert en een community-ambassadeur. Dat zijn de projectleiders van het instituut.

De curriculumexpert inventariseert het lesmateriaal dat het instituut in de aanbieding heeft. Bovendien vraagt deze expert zich af waar de behoefte ligt: welk digitaal lesmateriaal is nodig?

De community-ambassadeur houdt de community actief. De ambassadeur heeft contact met de gebruikers en zorgt voor interactie. Hij of zij stimuleert de docenten om gedeeld lesmateriaal daadwerkelijk in te zetten voor de klas. Bovendien nomineren de community-ambassadeurs het lesmateriaal van de maand en koppelen ze interessante ontwikkelingen in de community terug aan de onderwijsontwikkelaars.

4. Kwaliteitsmodel

De curriculumexperts en community-ambassadeurs van alle instituten hebben een kwaliteitsmodel ontwikkeld waarin de volgende vragen naar voren komen:

  • Is het lesmateriaal evidence-based?
  • Voldoet het lesmateriaal aan het toekomstbestendige opleidingsprofiel Bachelor of Nursing 2020?
  • Klopt de metadata?
  • Is het jargon correct?
  • Is het lesmateriaal ontwikkeld volgens de meest recente richtlijnen?

Ieder instituut houdt zelf in de gaten of het gedeelde lesmateriaal voldoet aan dit model. Maar alleen een keurmeester kan de kwaliteit garanderen.

5. Kwaliteitscontrole door keurmeesters

De keurmeesters beoordelen digitaal lesmateriaal op de themapagina hbo Verpleegkunde. Je kunt ze vergelijken met de Wikiwijs leermiddelspecialisten.

In totaal zijn slechts 2 docenten opgeleid en bevoegd om een keurmerk toe te kennen aan nieuw geüpload lesmateriaal. Op die manier is de kwaliteitscontrole objectief. Het scenario wordt vermeden waarin een instituut zichzelf beoordeelt en de kwaliteit van eigen producties garandeert.

6. Bibliotheken en mediatheken als poortwachter

Hoe maak je het docenten makkelijker om digitaal lesmateriaal te delen op een themapagina? Laat mediatheekmedewerkers het lesmateriaal online zetten. In de praktijk gaat dat als volgt:

      • Een docent ontwikkelt digitaal lesmateriaal, vult het online metadataformulier in en klikt op verzenden.
      • Het formulier komt terecht bij de mediatheek.
      • Een mediatheekmedewerker controleert het lesmateriaal onder andere op auteursrecht voordat hij of zij de les deelt op de themapagina.

7. Een expert

Wie anders dan de medeoprichter van Wikiwijs? Robert Schuwer was betrokken bij het Boegbeeldproject OER hbo Verpleegkunde en neemt nu ook deel aan het project Samen.

De Lector Open Educational Resources bij Fontys Hogeschool ICT onderzoekt momenteel hoe belangrijk de community is voor het delen en hergebruiken van open lesmateriaal op de Wikiwijs themapagina.

8. Een crisis

Vlak voordat de coronamaatregelen van kracht gingen, bevatte de themapagina ongeveer 500 digitale lesmaterialen. Het resultaat van ruim 2 jaar werk. Tijdens de intelligente lockdown verdubbelde dat aantal in krap 3 maanden. Op de themapagina staan nu meer dan 1000 lessen.

Een crisis als succesfactor beschouwen, voelt vreemd. Het is een uitzonderlijk geval. De uitbraak van het coronavirus was een katalysator die de evolutie van online onderwijs versnelde. Voor les op afstand bleek open digitaal lesmateriaal plotseling enorm waardevol.

Een themapagina starten

Wil je net als Marja de kracht van open onderwijs benutten en een openbare plek maken waar je lesmateriaal deelt met collega’s? Neem contact op en we helpen je graag verder.