Beschermd: Freudenthal Instituut

Er is geen samenvatting, omdat dit een beschermd bericht is.

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Voer hieronder je wachtwoord in om het te bekijken:

Cybercrime

Cybercrime neemt steeds grotere vormen aan. Het is een zaak van de maatschappij en óók van belang binnen het onderwijs. Scholen worden getroffen, maar leerlingen kunnen ook potentiele daders zijn.

Cybercrime in het onderwijs

Lesmateriaal

In een tijd waarin cybercrime en gedigitaliseerde criminaliteit zich niet beperken tot grote bedrijven, maar ook de onderwijswereld steeds meer bedreigen, is het belangrijk om waakzaam te zijn. Hieronder vind u lesmateriaal geschikt voor zowel het primair als voortgezet onderwijs.

Waarom Cybercrime

Cybercrime en gedigitaliseerde criminaliteit zijn niet alleen dreigingen voor grote bedrijven ver weg. Ook binnen het onderwijs worden de risico’s steeds groter. Enerzijds zijn er al voorbeelden van scholen die een ransomware aanval hebben gehad of getroffen zijn door een BEC fraude. Maar we hebben tussen de leerlingen ook potentieel toekomstige daders die we graag op het rechte pad willen houden. Je zal niet de eerste school zijn die in de examenperiode met een DDOS aanval te maken krijgt. Regelmatig zien we dat zo’n aanval die het netwerk platlegt is geïnitieerd door een leerling die niet zo goed geleerd heeft.

Kennisnet heeft in samenwerking met de politie en andere partners alle online materialen en initiatieven verzameld die in te zetten zijn in het onderwijs. Zowel voor het bijscholen van medewerkers of om mee te werken met je leerlingen. Heb je zelf nog materialen of initiatieven die je toe wil voegen aan deze pagina? Neem dan contact op met Harm le Grand (h.legrand@kennisnet.nl).

STO Gorinchem en Altena

Een aantal scholen rond Gorinchem verzamelen en bundelen vanuit het project ‘Sterk Techniekonderwijs Gorinchem en Altena leermaterialen die ingezet kunnen worden bij programmeren en computational thinking in het vmbo.om het techniekonderwijs op het vmbo te versterken ’.

Een aantal scholen rond Gorinchem verzamelen en bundelen leermaterialen die ingezet kunnen worden bij programmeren en computational thinking in de 4 leerjaren van het vmbo. Deze scholen werken samen om het techniekonderwijs op het vmbo te versterken vanuit het project ‘Sterk Techniekonderwijs Gorinchem en Altena’.

Kwaliteit van dit lesmateriaal

Al het lesmateriaal op deze pagina wordt gebruikt in het techniekprogramma van scholen in Gorinchem en omgeving. We vragen feedback en ontwikkelen het materiaal door.

Tips en tops?

Heb jij lesmateriaal van deze pagina gebruikt? Geef je tips en tops aan ons door! Samen maken we het materiaal beter.

Deze startpagina is een initiatief van Sterk Techniek Onderwijs Gorinchem en Altena. Bezoek onze website voor meer informatie.

Onderzoeken en Ontwerpen

Leermaterialen voor onderzoekend en ontwerpend leren, ingedeeld naar vakgebied.

Het thema ‘Onderzoeken en Ontwerpen’ geniet veel belangstelling. Binnen het basisonderwijs is het een kernvaardigheid van wetenschaps- en techniekonderwijs. Voor havo/vwo is het vanuit de drijvende kracht van de Technasia inmiddels een profielkeuzevak waarin (school)examen kan worden gedaan.

Hoog tijd om kosteloos toegankelijk lesmateriaal dat vanuit het perspectief van Onderzoeken en Ontwerpen kan worden ingezet samen te brengen.

Onderzoeken en Ontwerpen kan maar hóeft niet als een apart vak gegeven te worden. Het kan ook door het curriculum geweven worden en een plek krijgen binnen verschillende vakken. Daarom is een indeling gemaakt naar vak(gebied) waarbij het lesmateriaal kan aansluiten.

Desinformatie po vo thema’s

Op deze themapagina wordt het materiaal getoond rond het thema desinformatie. De collectie leermateriaal wordt onderhouden en geactualiseerd door Fontys.

Desinformatie

Fake news en desinformatie kun je niet primair te lijf gaan door content te verwijderen of mensen te waarschuwen: we zullen naar een dieper liggende oplossing moeten zoeken. Het onderwijs kan hier een rol bij spelen. Daarom onderhoudt en actualiseert Fontys een collectie leermateriaal rond dit thema, afkomstig vanuit verschillende bronnen. We zijn inmiddels gestart met het verzamelen van leermateriaal op het gebied van desinformatie rond diverse grote thema’s.

Ken je goed (vrij toegankelijk) leermateriaal dat hier nog niet te vinden is, geef dat dan door via dit formulier zodat wij het aan de collectie kunnen toevoegen .

Mediawijsheid

Mediawijsheid wordt vaak gebruikt als een containerbegrip. Het omvat alles wat te maken heeft met nieuwe media, sociale media, internet, smartphones, tablets en hoe je hiermee moet omgaan.

Wij hanteren deze definitie; mediawijsheid is de verzameling competenties die je nodig hebt om actief én bewust te kunnen deelnemen aan de mediasamenleving.

Mediawijsheid

Informatievaardigheden

Informatievaardigheden zijn vaardigheden die helpen bij het zoeken, vinden, beoordelen en verwerken van informatie, zowel offline als online.

Met goede informatievaardigheden ben je weerbaarder tegen desinformatie, misinformatie en bijvoorbeeld nepnieuws. Én weet je hoe je jouw vraag beantwoord krijgt.

Informatievaardigheden

Kritisch denken

Bij kritisch denken gaat het om het vermogen om zelfstandig te komen tot weloverwogen en beargumenteerde afwegingen, oordelen en beslissingen. Hiervoor zijn denkvaardigheden noodzakelijk, maar ook houdingsaspecten, reflectie en zelfregulerend vermogen.

Kritisch denken

Beeldvorming

Beeldvorming leidt tot een beeld (in de media) over een persoon, organisatie of zaak, dat selectief nadruk legt op een bepaald aspect en dus geen recht doet aan de werkelijkheid of de feiten.

Beeldvorming

Framing

Framing is een beïnvloedingstechniek die veel voorkomt in de media en politiek. Het is het idee dat de manier waarop je iets presenteert verschillende reacties kan oproepen. Een voorbeeld van framing dat we allemaal kennen: “Het glas is halfvol” versus “Het glas is halfleeg”. Halfvol klinkt optimistisch omdat ‘vol’ een positieve connotatie heeft in dit voorbeeld. Het woord ‘leeg’ heeft daarentegen een negatieve connotatie.

Framing

Filterbubbel

Een filterbubbel is een bubbel van online informatie, die gefilterd is op basis van je individuele kenmerken, voorkeuren en eerdere zoekresultaten. Een filterbubbel ontstaat al snel wanneer je gebruikmaakt van zoekmachines of sociale media. Die proberen je  op basis van een algoritme inhoud voor te schotelen die jou het meest zal aanspreken.

Filterbubbel

Echokamer

Een echokamer verwijst naar het principe dat je eigen ideeën bevestigd worden als je je enkel omringt door mensen die op dezelfde manier denken als jij. Of je wel of niet in een echokamer zit, heb je zelf niet helemaal in de hand.

Algoritmes schatten in wat jij leuk en interessant zal vinden, waardoor de kans groter is dat je berichten ziet van mensen waar je het meest gemeenschappelijk mee hebt. En zo zorgen algoritmes er mee voor dat je amper uit je echokamer komt.

Kwaliteitsborging

Al het materiaal is mede bekeken door onderzoekers van het lectoraat Ontwerpen aan de Journalistiek van Fontys en het Fontys Kenniscentrum Youth Education

Strips in het onderwijs

Open en gratis te gebruiken strips voor het onderwijs voor verschillende vakken in PO en VO.

dit is tekst.

Beeld en Geluid op School

Video’s en lesmateriaal van Beeld en geluid

Beeld en Geluid op School biedt een schat aan video- en audiomateriaal dat binnen het onderwijs gratis mag worden gebruikt. Iedere onderwijsinstelling kan gratis toegang aanvragen.

Naast losse video’s bieden wij ook thematische dossiers aan: materiaal waarvan door docenten zorgvuldig relevante fragmenten bijeen zijn gebracht tot een samenhangende collectie. Bovendien zijn er kant-en-klare lessen en lesplannen in LessonUp beschikbaar.

Geschiedenis

Wil je relevant beeld bij de onderwerpen van het eindexamen HAVO/VWO?

Beeldengeluidopschool.nl – researcher Rik Binnendijk – ontwikkelde samen met Marco van Vemde – geschiedenisdocent van het jaar 2021 – en zijn collega’s Bram, Arjen en Wilbert van het Lingecollege uit Tiel een aantal fragmentlijsten die relevant zijn voor de eindexamenonderwerpen van het vak geschiedenis HAVO en VWO.

Via de SLO-termen zijn onderwerpen gekozen uit het domein B en daar is bij verschillende subthema’s beeldmateriaal gevonden, op maat geknipt en in een lijst gezet. Bekijk de lijsten – gebruik de fragmenten in je les of tip je leerlingen op deze lijsten. Ze krijgen dan een beeld bij de examenstof – dat is extra toelichting die zeker goed van pas zal komen tijdens het examen.

Havo

  • domein B1: Historische context: Het Britse rijk 1585 – 1900.
  • domein B2: Historische context: Duitsland in Europa 1918 – 1991.
  • domein B3: Historische context: Historische context: Nederland 1948 – 2008.

VWO

  • domein B1: Historische context: Steden en burgers in de Lage Landen 1050 – 1700
  • domein B3: Historische context: China 1842 – 2001
  • domein B4: Historische context: Duitsland in Europa 1918-1991.

Thema racisme

Racisme bestaat ook in Nederland. Wat gaan we eraan doen?

Racisme is een structureel systeem dat bepaalde mensen bewust én onbewust uitsluit of minder kansen geeft, louter door hun huidskleur, nationaliteit, afkomst of cultuur.

Racisme zorgt ervoor dat vooral witte mensen macht hebben en positief in beeld komen: de meeste leerkrachten, schooldirecteurs, huiseigenaars, werkgevers, advocaten, rechters, journalisten, belangrijke politici, modellen, rijke mensen… zijn wit.

Racisme werd gebruikt om kolonisatie en slavernij goed te praten. Ook vandaag dient racisme nog om ongelijkheid tussen bevolkingsgroepen te verantwoorden en zo te houden.

Beeld en Geluid verzamelde een aantal fragmenten rond dit thema. Je vindt ze hier.

Racisme

Rond het thema slavernijverleden heeft Beeld en Geluid een serie lesmateriaal gemaakt:

Slavernij

Lessen en lesplannen

De video’s en audio’s van Beeld en Geluid op School kunnen op allerlei manieren een rol vervullen bij het samenstellen van betekenisvol lesmateriaal. Inmiddels zijn in LessonUp al meer dan 150 van zulke lessen voor verschillende vakken gemaakt. Je kunt ze gratis gebruiken.

UITGELICHT

Kijk hoe Bram Olde Wieverink er vanuit zijn eigen interesse voor FC Twente en zijn opleiding Creative Business Saxion University of Applied Sciences deze geschiedenislessen economie ontwierp over de textielindustrie en voetval voor het vmbo – met dank aan de FC en hun mvo traject #scorenindewijk

Waar voetbal begon – Textielstad Enschede

Beschermd: Desinformatie po vo

Er is geen samenvatting, omdat dit een beschermd bericht is.

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Voer hieronder je wachtwoord in om het te bekijken:

Niet stapelen maar vervangen

Gebruik maken van prachtig leermateriaal binnen je curriculum, in samenwerking met gemeente, schoolbesturen en lokale educatieve partners als bibliotheek, GGD, sport en bureaus voor technologie en natuur.

Dagelijks zitten de mailbox en de brievenbus van kindcentra vol met prachtige en leerzame activiteiten waar leerlingen graag aan deel zouden nemen. Maar de werkdruk is al hoog en deze activiteiten stapelen bovenop het werk dat allemaal al moet. Niet stapelen, maar vervangen helpt om deze prachtige en leerzame activiteiten toch in het curriculum van het kindcentrum te plaatsen. Niet door te stapelen, maar door te vervangen. En door een goede samenwerking van gemeente, schoolbesturen en lokale educatieve partners als bibliotheek, GGD, sport en bureaus voor technologie en natuur. Het gemeenschappelijk aanbod van al deze partners is hier te vinden. Meer informatie is te vinden op onze website.

Oriëntatie op jezelf en de wereld

  • 34 Gezondheid
    De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke en psychische gezondheid van henzelf en anderen.
  • 35 redzaam gedrag
    De leerlingen leren zich redzaam te gedragen in sociaal opzicht, als verkeersdeelnemer en als consument.
  • 36 staatsinrichting
    De leerlingen leren hoofdzaken van de Nederlandse en Europese staatsinrichting en de rol van de burger.
  • 37 waarden en normen
    De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde waarden en normen.
  • 38 geestelijke stromingen
    De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele samenleving een belangrijke rol spelen, en ze leren respectvol om te gaan met seksualiteit en met diversiteit binnen de samenleving, waaronder seksuele diversiteit.
  • 39 milieu
    De leerlingen leren met zorg om te gaan met het milieu.
  • 40 planten en dieren herkennen
    De leerlingen leren in de eigen omgeving veel voorkomende planten en dieren onderscheiden en benoemen en leren hoe ze functioneren in hun leefomgeving.
  • 41 bouw van organismen
    De leerlingen leren over de bouw van planten, dieren en mensen en over de vorm en functie van hun onderdelen.
  • 42 natuurkundige verschijnselen
    De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen en natuurkundige verschijnselen, zoals licht, geluid, elektriciteit, kracht, magnetisme en temperatuur.
  • 43 weer en klimaat
    De leerlingen leren hoe je weer en klimaat kunt beschrijven met behulp van
    temperatuur, neerslag en wind.
  • 44 kennis van producten
    De leerlingen leren bij producten uit hun eigen omgeving relaties te leggen tussen de werking, de vorm en het materiaalgebruik.
  • 45 technische oplossingen
    De leerlingen leren oplossingen voor technische problemen te ontwerpen, deze uit te voeren en te evalueren.
  • 46 dagritme en seizoenen
    De leerlingen leren dat de positie van de aarde ten opzichte van de zon, seizoenen en
    dag en nacht veroorzaakt.
  • 47 ruimtelijke inrichting
    De leerlingen leren de ruimtelijke inrichting van de eigen omgeving te vergelijken met die in omgevingen elders, in binnen- en buitenland, vanuit de perspectieven landschap, wonen, werken, bestuur, verkeer, recreatie, welvaart, cultuur en levensbeschouwing. In ieder geval wordt daarbij aandacht besteed aan twee lidstaten van de Europese Unie en twee landen die in 2004 lid werden, de Verenigde Staten en een land in Azië, Afrika en Zuid-Amerika.
  • 48 omgang met water
    Kinderen leren over de maatregelen die in Nederland genomen worden/werden om bewoning van door water bedreigde gebieden mogelijk te maken.
  • 49 spreiding van bevolking en landschap
    De leerlingen leren over de mondiale ruimtelijke spreiding van
    bevolkingsconcentraties en godsdiensten, van klimaten, energiebronnen en van natuurlandschappen zoals vulkanen, woestijnen, tropische regenwouden, hooggebergten en rivieren.
  • 50 kaart en atlas
    De leerlingen leren omgaan met kaart en atlas, beheersen de basistopografie van Nederland, Europa en de rest van de wereld en ontwikkelen een eigentijds geografisch wereldbeeld.
  • 51 historische bronnen
    De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen en ze leren aanduidingen van tijd en tijdsindeling te hanteren.
  • 52 tijdvakken
    De leerlingen leren over kenmerkende aspecten van de volgende tijdvakken: jagers en boeren; Grieken en Romeinen; monniken en ridders; steden en staten; ontdekkers en hervormers; regenten en vorsten; pruiken en revoluties; burgers en stoommachines; wereldoorlogen en holocaust; televisie en computer. De vensters van de canon van Nederland dienen als uitgangspunt ter illustratie van de tijdvakken.
  • 53 personen en gebeurtenissen
    De leerlingen leren over de belangrijke historische personen en gebeurtenissen uit de Nederlandse geschiedenis en kunnen die voorbeeldmatig verbinden met de wereldgeschiedenis.

Kunstzinnige oriëntatie

54 uitdrukken en communiceren
De leerlingen leren beelden, muziek, taal, spel en beweging te gebruiken, om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren.

55 reflecteren
De kinderen leren op eigen werk en dat van anderen te reflecteren.

56 cultureel erfgoed
De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed.

Bewegingsonderwijs

Bewegingsonderwijs

57 leren deelnemen
De leerlingen leren op een verantwoorde manier deelnemen aan de omringende bewegingscultuur en leren de hoofdbeginselen van de  belangrijkste bewegings en spelvormen ervaren en uitvoeren.

58 leren samenwerken
De leerlingen leren samen met anderen op een respectvolle manier aan
bewegingsactiviteiten deelnemen, afspraken maken over het reguleren daarvan, de eigen bewegingsmogelijkheden inschatten en daarmee bij  activiteiten rekening houden.

Erfgoed in het onderwijs

Erfgoedlesmateriaal voor PO en VO. De lessen, activiteiten en bronnen zijn gratis, gemaakt door erfgoedinstellingen (zoals musea en archieven) en direct inzetbaar.

Erfgoedlesmateriaal voor PO en VO

De lessen, activiteiten en bronnen zijn gratis, gemaakt door erfgoedinstellingen (zoals musea en archieven) en direct inzetbaar in basisonderwijs en voortgezet onderwijs.

Erfgoed verbindt heden, verleden en toekomst. Het geeft leerlingen een beeld van het verleden en draagt bij aan cultureel bewustzijn en reflectie op het heden.

Broncollecties

Archieven, bibliotheken en musea hebben gezamenlijke portals, beeldbanken en databases ingericht waarin hun collecties zijn te doorzoeken en voor iedereen te gebruiken. Een selectie:

  • Beeld en Geluid op school, relevant video- en audiomateriaal, speciaal geselecteerd voor het onderwijs.
  • Collectie Nederland, collecties van meer dan 100 musea met onder andere kunstwerken, monumenten en archeologische vondsten;
  • Delpher, een database beheerd door de Koninklijke Bibliotheek met miljoenen gedigitaliseerde teksten uit Nederlandse kranten, boeken en tijdschriften;
  • Europeana Classroom, tientallen miljoenen culturele objecten, zoals boeken, kunstwerken, foto’s, video’s en muziekopnames die relevant zijn voor het onderwijs;
  • Geheugen van Nederland, historische foto’s, films, tekeningen, schilderijen, handschriften, documenten en archeologische objecten.
  • Geschiedenislokaal, historische bronnen van plaatselijke culturele (erfgoed)instellingen zoals archieven, musea en bibliotheken.
  • Modemuze, platform voor mode en kostuumerfgoed, met collectiestukken van tientallen musea.
  • Nationaal Archief Fotocollectie, één miljoen foto’s geven een beeld bij gebeurtenissen uit de periode tussen 1865 en 1990.
  • Netwerk Oorlogsbronnen, bronnen uit en over de Tweede Wereldoorlog uit collecties van honderden organisaties; de Open data zijn geselecteerd op Wikimedia.
  • Open beelden, ruim 10.000 video’s uit de 20e eeuw met uiteenlopende onderwerpen;
  • Rijksstudio, bijna 450.000 afbeeldingen uit de collectie van het Rijksmuseum, zoals prenten, foto’s, schilderijen en beeldhouwwerken.

> Bekijk ook de regionale broncollecties

Regionaal aanbod

Provinciale en regionale platformen spelen een belangrijke rol in het toegankelijk maken van les- en bronmateriaal van erfgoed. Zij helpen als brugfunctie tussen scholen en erfgoedinstellingen.

Groningen en Drenthe: Kunst en Cultuur
Friesland: Erfgoed-onderwijs
Overijssel: Mijn Stad Mijn Dorp
Flevoland: Expertisecentrum Cultuureducatie
Gelderland: Reizen in de tijd
Noord-Holland: Plein C
Zuid-Holland: Kunstgebouw
Utrecht: Leerkrachten Kunstcentraal
Noord-Brabant: Erfgoed Brabant Academie

Lesaanbod toevoegen?

Wil je het lesmateriaal van jouw erfgoedinstelling ook vindbaar maken op deze themapagina?

Kijk in de handleiding hoe je dit doet.

Contact

Heb je vragen of tips voor verbetering? Of ken jij ander erfgoedlesmateriaal dat thuis hoort op deze pagina?

Laat het ons weten.